İSTİHDAMDA STAJYER MUAMMASI
ANKARA – Başbakan Yıldırım’ın istihdamdaki artışla stajyer ve kursiyerlerin ilgisi olmadığı yönündeki açıklamasına karşın TÜİK stajyer öğrencileri gelir, sosyal güvence, yol parası, cep harçlığı gibi herhangi bir kazanç sağlaması durumunda istihdam kapsamında sayıyor.
SGK verilerine göre 2017 Kasım döneminde stajyer ve kursiyer sayısı önceki yılın aynı dönemine göre 843 bin kişi arttı. Aynı dönemde aktif sigortalı sayısının 1 milyon 852 bin kişi arttığı düşünüldüğünde neredeyse son bir yılda sigortalanan her iki kişiden birinin stajyer ve kursiyer olduğu görülüyor.
Resmi veriler ortadayken, Başbakan’ın stajyer ve kursiyerlerin istihdam artışıyla hiçbir alakası olmadığını söyleyerek kamuoyunu yanılttığını ifade eden CHP’li Öztrak, “Kamuoyunu yanıltmanıza sebep olanlar hakkında bir işlem yapmayı düşünüyor musunuz? Stajyer ve kursiyer sayılarındaki olağanüstü artışlar hariç tutulduğunda Türkiye’nin gerçek işsizlik oranı nedir?” diye sordu.
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, Başbakan Binali Yıldırım tarafından yanıtlanması talebiyle verdiği soru önergesiyle, istihdam verileri hakkında gölgede kalan konuları TBMM gündemine taşıdı.
Başbakan Binali Yıldırım’ın 2017’de istihdamın 1,5 milyon kişi arttığı ve bu artışın “hiçbir yerinde stajyerlerin ve kursiyerlerin olmadığı” yönündeki sözlerini anımsatan Öztrak, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) istatistiklerle ilgili açıklamalarının Başbakan’ın sözleriyle çeliştiğini belirtti.
TÜİK’LE ÇELİŞİYOR
Öztrak’ın önergesindeki bilgilere göre TÜİK’in “İşgücü, İstihdam ve İşsizlik İstatistikleri Sorularla Resmi İstatistikler Dizisi-1” adlı çalışmasının 68. sorusuna verilen yanıtta, çırak ve stajyerlerin, “çalışmaları karşılığında belirli bir menfaat (ayni ya da nakdi gelir, sosyal güvence, yol parası, cep harçlığı, bahşiş vb) elde ediyorlarsa istihdamda kabul edildiği” belirtiliyor.
HARÇLIK BİLE ALSA İSTİHDAM SAYILIYOR
TÜİK, İşgücü İstatistikleri Haber Bültenleriyle beraber yayımladığı istatistiklerin analitik çerçevesine ilişkin bilgilendirme notunda da “Üretici kooperatifi üyeleri, bir iş ya da meslekte bilgi veya beceri kazanmak amacıyla belirli bir menfaat (ayni ya da nakdi gelir, sosyal güvence, yol parası, cep harçlığı vb.) karşılığında çalışan çıraklar ve stajyer öğrenciler de istihdam halinde olanlar kapsamına dahil edilmektedirler” ifadelerine yer veriliyor.
SGK VERİLERİNDE STAJYER VE KURSİYER PATLAMASI
TÜİK ’in “stajyer ve kursiyerlere” ilişkin bu açıklamaların yanında Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) verileri de stajyer ve kursiyer sayısında son dönemde önemli artışlar yaşandığını gösteriyor. SGK verilerine göre 2017’nin Kasım ayı ile 2016’nın Kasım ayları arasında, “stajyer ve kursiyer” sayısının 843 bin kişi artarak 1 milyon 159 bin kişiye çıktığı anlaşılıyor. Aynı dönemde aktif sigortalı sayısının 1 milyon 852 bin kişi arttığı düşünüldüğünde neredeyse son bir yılda sigortalanan her iki kişiden birinin “stajyer ve kursiyer” olduğu görülüyor. Stajyer ve kursiyer sayılarındaki olağanüstü artışın gerisinde büyük ölçüde, 2016’da yapılan mevzuat düzenlemeleri yatıyor.
GERÇEK İŞSİZLİK ORANI NE?
Resmi veriler ortadayken, Başbakan Yıldırım’ın partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmanın kamuoyunu yanılttığını kaydeden Öztrak, Başbakan Yıldırım’a şu soruları yöneltti:
“Kamuoyunu yanıltmanıza sebep olanlar hakkında bir işlem yapmayı düşünüyor musunuz? Kamu kaynaklarını kullanarak stajyerler ve kursiyerlerle istihdam artırma politikasını daha ne kadar sürdürmeyi düşünüyorsunuz? Stajyer ve kursiyer sayılarındaki olağanüstü artışlar hariç tutulduğunda Türkiye’nin gerçek işsizlik oranı nedir?”
STAJYER VE KURSİYERLERE KAMU ARACILIĞIYLA ÜCRET VE SOSYAL GÜVENCE SUNULUYOR
Verdiği soru önergesi hakkında açıklamada bulunan CHP’li Öztrak, şunları söyledi:
“Halihazırda İŞ-KUR eliyle yürütülen bazı programlarda pek çok stajyer ve kursiyere cep harçlığı veriliyor. İş kazası ve meslek hastalığı ile genel sağlık sigortası primleri yine İŞ-KUR tarafından ödeniyor. 2016 sonunda çıkarılan bir kanunla, stajyer ücretlerinin belirli bir kısmının İşsizlik Sigortası Fonu’ndan “devlet katkısı” adı altında ödenmesine izin verildi. Aynı kanunla bu yetkinin 5 öğretim yılı için uzatılması konusunda da Bakanlar Kurulu’na yetki verildi. Sonuç olarak, bir iş veya meslekte bilgi ve beceri kazanmak üzere çalışan çırak ve stajyerlerin yerine göre ücretleri, yerine göre hem ücretleri hem de sosyal güvenceleri devlet eliyle karşılanmaktadır.”
Soru Önergesinin Tam Metni İçin: Soru Önergesi_İstihdam_Başbakan Binali Yıldırım_01.03.2018