ANKARA – IMF ve Dünya Bankası bahar toplantıları çerçevesinde Küresel Parlamenterler Konferansına Türkiye ve NATO-PA adına katılan CHP milletvekili Faik Öztrak, dünya ekonomisinde ve Türkiye ekonomisindeki gelişmeleri değerlendirdi.

2012’de TCMB yasası değiştirilerek Başkan Yardımcısı yapılan yeni TCMB başkanının o günden beri bu göreve hazırlandığının anlaşıldığını belirten Öztrak, piyasaların yakın zamanda TCMB’nin elindeki silahları serbestçe kullanıp kullanamayacağını test etmeye başlayacağı uyarısında bulundu. Öztrak, “Dileriz ve isteriz ki bu test başladığında tercihler, sarayın beklentileri veya ideolojik saplantılar doğrultusunda değil, ekonominin gerekleri çerçevesinde şekillenir. Aksi halde bunun bedelini tüm milletimiz öder” dedi.

Resmi verilere göre ekonominin yüzde 4 büyüdüğü bir dönemde gelen iflas haberlerine ve ödenemeyen kredilerdeki ciddi artışa da dikkat çeken Öztrak, “Bu tablo, Nasrettin Hoca’nın kedi ve ciğer hikayesini hatırlatıyor. Türkiye ekonomisi yüzde 4 büyüdüyse, bu büyüme kime gitti? Yok şirket iflasları ve tahsil edilemeyen krediler doğruysa tabeladaki yüzde 4’lük büyüme nasıl oldu?” diye sordu.

IMF ve Dünya Bankası’nın ilkbahar toplantıları çerçevesinde düzenlenen Küresel Parlamenterler Konferansı’na Türkiye ve NATO Parlamenter Asamblesi adına katılan CHP milletvekili Faik Öztrak, toplantılarda ele alınan konuları ve güncel ekonomik gelişmeleri yazılı bir açıklamayla değerlendirdi.

NATO-PA Ekonomi ve Güvenlik Komitesi Başkanlığı görevini de yürüten Öztrak,  IMF ve Dünya Bankası Başkanlarının da katıldığı konferansta, dünyada zayıf seyreden ekonomik büyümenin, ekonomik ve jeopolitik tehditlerin değerlendirildiğini söyledi. Konferansta, ekonomik büyümenin sürdürülmesinde yapısal reformların, maliye ve para politikalarının büyümeyi desteklemesinin öneminin de altının çizildiğini belirten Öztrak, bununla birlikte para ve maliye politikalarında disiplinin kaybedilmemesi üzerinde durulduğunu kaydetti. Ayrıca konferansta, ekonomik istikrarın sağlanmasında kapsayıcı büyümenin, sağlığın, eğitimin, kadın erkek eşitliğinin, yolsuzlukla mücadelenin, uluslararası vergilendirme düzenlemelerinin ve ekonomiyle ilgili kurumlarda yönetim kapasitesinin güçlendirilmesinin önemi vurgulandı.

Dünyanın kurumsal kapasite inşasını masaya yatırıldığı bir dönemde, Türkiye’de resmi kurumların verileriyle gerçek hayat arasındaki bağın giderek zayıfladığına dikkat çeken Öztrak açıklamasında şunları belirtti:

BİR ACAYİP “BÜYÜME(!)”

Türkiye’de özellikle son dönemde açıklanan ekonomik verilerle günlük yaşamın gerçekleri arasındaki ayrışma kurumların kalitesini ve güvenilirliğini sorgulatır hale geldi. Resmi rakamlara göre Türkiye ekonomisi 2015’te yüzde 4 büyüdü. Bu büyümenin yüzde 75’i ailelerin tüketiminden kaynaklandı. İç talebin nispeten yüksek olduğu bir dönemde, perakende devi şirketlerin iflas erteleme talebinde bulunur hale geldiğini görüyoruz. Yine başta tekstil, enerji, demir-çelik, turizm gibi pek çok sektörde arkası gelmeyen iflas erteleme haberleri, bu büyümenin kalitesi üzerinde soru işareti yaratıyor.

ÖDENEMEYEN KREDİLERDEKİ ARTIŞ 2009 KRİZİNDEN BİLE FAZLA

Yine milli gelirin yüzde 4 arttığı 2015’te bankaların tahsil edemediği tüketici kredileri yüzde 51 artarak 10 milyar TL’ye sıçradı. Bu, ekonominin yüzde 4,8 daraldığı 2009 krizinden bu yana sorunlu kredilerde en yüksek artıştır. Dolayısıyla, 2015 büyümesi ne şirketler kesimini ne de aileleri rahatlattı.

KEDİ BURADAYSA CİĞER NEREDE?

Bu tablo, Nasrettin Hoca’nın kedi ve ciğer hikayesini hatırlatıyor. Türkiye ekonomisi yüzde 4 büyüdüyse, bu büyüme kime gitti, kime yaradı? Yok şirket iflasları ve tahsil edilemeyen krediler doğruysa tabeladaki bu yüzde 4’lük büyüme nasıl oldu?

KURUMLARDA AŞINMA BÜYÜK BİR RİSK YARATIYOR

Türkiye’de kurumlarda yaşanan aşınma ekonomik istikrar ve kalkınma önünde en önemli risk unsurlarından biri haline geldi. Özellikle 2001 krizinden sonra siyasetin etki ve nüfuzunu ekonominin günlük işleyişinin dışına taşımayı amaçlayan bağımsız düzenleyici-denetleyici kurumlar bilinçli bir politikayla yıpratıldı. Bağımsızlığı yasayla güvence altına alınmış Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), kurumları yıpratmaya dönük politikaların son hedefi oldu. TCMB’nin para politikası araçlarını nasıl kullanacağına dönük talimatlar, Saray danışmanları tarafından verilmeye başlandı. Yine Sarayın tercihleri TCMB’ye yapılan Başkan atamasında belirleyici oldu. TCMB’ye atanan yeni Başkan’ın Başkan Yardımcılığına getirildiği 2012’de, bu göreve atanmaya niteliklerinin yetmediği, bunun için de TCMB Kanununun değiştirildiği anlaşılıyor. Yeni atanan TCMB başkanının, iddiaların aksine Başbakan ile Cumhurbaşkanının Dolmabahçe’de beş dakikalık araba yolculuğunda belirlenmediği, aksine 2012’den bu yana bu görev için hazırlandığı anlaşılıyor.

PİYASALAR YENİ TCMB BAŞKANINI TEST EDECEK

Peki, küresel kırılganlıkların halen yüksek olduğu, FED’in faiz artırım döngüsünü başlattığı bir dönemde TCMB’nin para politikasının en önemli aracını kullanmasında, ekonominin gerekleri mi yoksa Cumhurbaşkanlığı Sarayının beklenti ve yönlendirmesi mi belirleyici olacaktır? Bunu önümüzdeki günlerde hep birlikte göreceğiz. Piyasalar yeni Başkanın elindeki silahları serbestçe kullanıp kullanamayacağını, kullanacaksa hangi şiddette kullanacağını çok geçmeden test etmeye başlayacaktır.

BEDELİ MİLLET ÖDER

Dileriz ve isteriz ki bu test başladığında tercihler sarayın beklentileri veya ideolojik saplantıları doğrultusunda değil, ekonominin gerekleri çerçevesinde şekillenir. Aksi halde 185 milyar dolara yakın açık pozisyonu ile reel sektörümüz başta olmak üzere tüm ekonomi ve milletimiz bunun bedelini öder.