ANKARA – 22 Şubat 2014 – CHP’nin ekonomi raporunda TÜİK’in işsizlik verilerindeki çelişki mercek altına alındı. Son verilere göre hem “işgücüne katılanlar” hem “iş bulma ümidini kaybedenler” azalıyor.  

Raporda, büyümenin yavaşladığı, ekonominin yeni iş yaratma kapasitesinin azaldığı bir dönemde “iş bulma ümidini kaybedenlerin” azalmasının açıklamaya muhtaç olduğu ifade edildi. 

CHP Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcılığı’nın Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak’ın koordinasyonunda hazırladığı 86. Ekonomik Görünüm Raporunda 2013’ün son çeyreğindeki işsizlik ve kısa vadeli dış borç rakamları değerlendirildi.

-EKONOMİ İSTİHDAM YARATAMIYOR, GERÇEK İŞSİZ 4,7 MİLYON

TÜİK’in rakamlarına göre 2013 Kasım ayında işsizliğin yüzde 9,9’a işsiz sayısının ise 2,8 milyona ulaştığının belirtildiği raporda, iş bulma ümidini kaybedenler, ev kadınları gibi çeşitli sebeplerle iş aramayan ancak “iş bulursa çalışmaya hazır olanların” da hesaba katıldığı gerçek işsiz sayısının ise 4,7 milyon kişiye ulaştığı ifade edildi. Ekonominin iş ve istihdam yaratmada ciddi şekilde zorlanmaya başladığının belirtildiği raporda, “Ekonomi, 2013’ün son üç ayında 152 bin kişiye ilave istihdam sunabilmiş. Bu, 2012’nin son çeyreğinde yaratılan ilave istihdamın (1 milyon 24 bin kişi) sadece yüzde 15’i” denildi.

-TÜİK VERİLERİNE MERCEK

Raporda, işsizlik rakamlarında dikkat çeken bir ayrıntı da masaya yatırıldı. TÜİK verilerine göre 2013 Kasım ayında “işgücüne katılmayan nüfus”ta bir yıl önceye göre 545 bin kişilik bir artış görüldü, işgücüne katılım oranı da aynı dönemde 0,2 puan geriledi. İstihdamın zayıfladığı bir dönemde işgücüne katılımın düşmesi dikkat çekerken, bu gelişme “işsizliğin çift hanelere çıkmasını” engelledi. Raporda, iş gücüne katılımın 2012 Kasım ayı seviyesinde kalması durumunda, 2013 Kasım ayında işsizlik oranının yüzde 10,3’e çıkacağı tespitinde bulunuldu.

-TÜİK BUNU AÇIKLAMALI

Diğer taraftan “iş bulma ümidi olmayanların sayısında” da önemli bir gerileme görüldü. Rapora göre iş bulmak için daha az sayıda insan iş gücü piyasasına girerken, istihdam artışı yavaşlarken; iş bulma ümidi olmayanların sayısı 2013 Şubat ayından bu yana sürekli geriliyor. Kasım’da iş bulma ümidini kaybedenlerin sayısı, bir yıl öncenin aynı ayına göre, 135 bin kişi gerileyerek 558 bin kişiye düştü. İş bulma ümidini kaybedenlerin sayısındaki bu gerileme, “işsizlerin ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanların” da hesaba katıldığı “gerçek işsizlik” oranını aşağı çekti. CHP’nin raporunda, “TÜİK, iş bulma ümidi olmayanların sayısındaki gerilemenin nedenlerini kamuoyuna açıklamak zorunda” ifadelerine yer verildi.

-BANKALARIN KISA VADELİ DIŞ BORÇLARINA DİKKAT

Ekonominin temel göstergelerinden kısa vadeli dış borçların 2013’te 28,6 milyar dolar artarak 129,1 milyar dolara ulaştığının ifade edildiği raporda, bankaların kısa vadeli dış borçlarında yaşanan artışın kaygı verici olduğu ifade edildi. Raporda, “Reel sektörün döviz açık pozisyonu, bankacılık sistemi için halihazırda dolaylı bir tehdit içerirken; bir de bankacılık sisteminin kısa vadeli döviz yükümlülüklerinin hızla artıyor olması dikkatle izlenmeli. Bu, bankacılık sisteminin giderek kısa vadeli dış borçlarla yurtiçine kredi açtığı veya mevcut dış borçlarını kısa vadeli borçlarla çevirdiği anlamına geliyor. Her iki durumda da sıkıntılı bir tablo ile karşı karşıyayız” denildi.

-REZERVLER DÜŞÜK, KIRILGANLIK ALGISI DEVAM EDECEK

CHP’nin raporunda, Türkiye’nin benzer ekonomilerle karşılaştırıldığında, kısa vadeli dış borcuna göre en düşük rezerve sahip ülke konumunda olduğu da vurgulanarak, şu ifadelere yer verildi:

“Rezervlerin mevcut düzeyi ancak kısa vadeli dış borcu karşılayabiliyor. Oysa AKP iktidara geldiğinde rezervlerin düzeyi kısa vadeli dış borcun neredeyse iki katıydı. Türkiye cari açığı finanse etmek ve uzun vadeden kısa vadeye düşen borçlarını çevirebilmek için mutlaka dışarıdan borç bulmak zorunda. Bu, küresel sermayenin risk iştahının kaybolduğu, dış borçlanma maliyetinin arttığı bir dönemde Türkiye’ye yönelik kırılganlık algısını canlı tutacak bir gelişmedir.”