TBMM – Karayolları’nın bu yıl verdiği pazarlık usulü yapım ihaleleri 13,6 milyar TL’ye ulaştı. Bu ihalelerin yüzde 93’ü, ülkede doğal afet, salgın hastalık gibi durumların ortaya çıkması halinde istisnai olarak kullanılabilecek yöntemle verildi.

Hükümete yakınlığıyla tanınan bir iş adamı Karayolları ve Devlet Demir Yolları’ndan sadece bu yıl pazarlık usulüyle 2,8 milyar TL’lik ihale aldı. Karayolları’nın yıl içerisinde pazarlık usulü ile verdiği 13,6 milyar TL’lik ihalenin yüzde 61’i, yani en az 8,3 milyar TL’lik kısmı, kamuoyunda hükümete yakınlığıyla tanınan firmalara dağıtıldı.

İktidarın Kamu İhale Kanunu’nun istisna maddelerini kullanarak kanuna karşı hile yaptığını belirten CHP’li Öztrak, “İhalelerde rekabet şartlarının oluşmasını engelleyen, kamuyu zarara uğratanlar, milletin kör kuruşunun hesabını vermek zorundadır” dedi.

CHP’nin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan hakkında, Bakanlığın ihalelerinde kanuni sorumluluğunu yerine getirmediği ve kamuyu zarara uğrattığı gerekçesiyle verdiği gensoru üzerinde, parti grubu adına CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak konuştu. CHP’li Öztrak, özetle şunları söyledi:

KANUNU KENDİNE UYDURDU

Adalet ve Kalkınma Partisi’nin özellikle de “kamu ihale mevzuatıyla” ciddi bir sıkıntısı var. İktidar, 2003’ten bu yana Kamu İhale Kanunu’nu 42 kez değiştirdi. Yani, Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı kanuna uymak yerine, kanunu kendisine uydurdu. Hazine Müsteşarı olduğum dönemde, bu kanunun hazırlanmasında ve yasalaşmasında dönemin milletvekilleriyle beraber TBMM’de gece gündüz çalıştım. Bu yasayla artık Türkiye’de ihale yolsuzluklarının bitirileceğini düşünüyorduk. Ama öyle olmadı. Rantı belli kişilere dağıtarak yandaş yaratmaya dayanan sığ siyaset güdüsü yeniden hortladı.

İSTİSNA HÜKÜM İSTİSMAR EDİLİYOR

İktidar bir yandan Kamu İhale Kanunu’nda değişiklik yaparken, bir yandan da istisnai hükümlerini istismar ediyor. Kanuna göre kamunun yapacağı ihalelerde açık usul, belli istekliler arasında ihale usulü ya da pazarlık usulü kullanılır. İlk ikisi temel usuldür. İhaleler herkese açık yapılırsa rekabet koşulları sağlanır, tüyü bitmemiş yetimin kör kuruşu heba olmaz, kamu kaynakları etkin ve verimli kullanılır. Pazarlık usulü ise yasaya göre ancak özel ve istisnai durumlarda kullanılır. Bu durumlar yasanın 21. maddesinde sayılmış. Mesela, yasanın 21(b) maddesine göre pazarlık yöntemi doğal afet, salgın hastalık vs. olayların ortaya çıkması halinde kullanılabilir. Bu istisnai durumlarda idarenin ilana çıkma zorunluluğu yoktur; en az üç firmayı davet edip bu firmalardan fiyat teklifi alabilir ve işi istediği firmaya istediği gibi verebilir. Son dönemde bu istisna madde, iktidar tarafından açıkça suiistimal ediliyor.

PAZARLIK USULÜNDE ASTRONOMİK ARTIŞ

Kamunun pazarlık usulüyle yaptığı ihalelerin tutarı, 2016’da yüzde 86 arttı ve 21,7 milyar TL’ye ulaştı. Sadece bu yılın ilk altı ayında pazarlık usulüyle yapılan ihalelerin tutarı da, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 175 artarak 16,8 milyar TL’ye sıçradı. Geçen yılki eğilimin devam edeceğini varsayarsak, 2017’de pazarlık usulüyle yapılacak ihalelerin toplam tutarının 59,6 milyar TL’ye çıkabileceği anlaşılıyor. Bu olağanüstü bir rakam.

MEMLEKETİ YEL Mİ ALDI, SEL Mİ GÖTÜRDÜ?

Yılın ilk altı ayında pazarlık usulüyle yapılan ihalelerin yüzde 81’i, doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen olayların ortaya çıkması halinde kullanılabilecek 21 (b) maddesine dayanılarak yapılmış. Türkiye’de bu yılın ilk altı ayında büyük bir doğal afet mi oldu? Salgın bir hastalık mı yaşandı?

KANUNA KARŞI HİLE VAR

Burada kanuna karşı hile var. Kanunun istismarı var. İhale ilanına çıkma zorunluluğuna takılmadan sen, ben, bizim oğlan üç firmadan teklif alıp, dilediğine ihaleyi verebilme imkânını kullanma var. Son dönemde bu istismara en çok başvuran kurum ve kuruluşların, Ulaştırma Bakanı’nın görev ve sorumluluk alanındakiler olduğu dikkati çekiyor. Bu yılın ilk dokuz ayında sadece Karayolları’nın “Pazarlık Usulüyle” gerçekleştirdiği yapım ihalelerinin tutarı kuruşu kuruşuna; 13 milyar 577 milyon 486 bin 731 lira ve 83 kuruş. Yani yaklaşık 13,6 milyar TL. Karayolları’nın pazarlık usulüyle yaptığı ihalelerin 12 milyar 599 milyon 319 bin 428 lira, 77 kuruşu, yani yüzde 93’ü ise, “doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi” istisnasına dayanarak gerçekleştirilmiş. Bu yıl Karayolları’nın pazarlık usulüyle açtığı 63 ihalenin 56’sı bu istisna kapsamında yapılmış. Gerekli rekabet şartları sağlanmadan yapılan bu harcamalar nedeniyle devlet zarara uğratılmış.

MİLLETİN İFFETLİ ANALARINA ETTİĞİ LAFLA ÜNLÜ MÜTEAHHİT, İHALE ZENGİNİ OLDU

Ulaştırma Bakanına bağlı kurumların açtığı bu ihaleleri kimler alıyor diye baktığımızda elbette iktidar partisine yakınlığıyla bilinen müteahhitlerin ön sıralarda olduğunu görüyoruz. Karayolları’nın yıl içerisinde pazarlık usulü ile verdiği 13,6 milyar TL’lik ihalenin yüzde 61’i, yani en az 8,3 milyar TL’lik kısmı, kamuoyunda hükümete yakın veya havuz müteahhitleri olarak bilinen firmalara dağıtılmış. Örneğin, milletimizin iffetli analarına ettiği edepten yoksun lafla meşhur bir iş adamına, sadece bu yıl, Karayolları’nın pazarlık usulüyle verdiği, iş miktarı 1,1 milyar TL. Eski parayla 1,1 katrilyon TL. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nı da dikkate alırsak bahsettiğim iş adamına sadece bu yıl içerisinde bu iki kurumun pazarlık usulüyle verdiği ihale tutarı 2,8 milyar TL’yi buluyor. Bu iş adamının 2017 içerisinde Ulaştırma Bakanlığından aldığı toplam ihale tutarı ise 7,9 milyar TL. Yani iktidara yakın bu müteahhidin aldığı her 100 liralık ihalenin neredeyse 36 lirası İhale Kanunu istismar edilerek adrese teslim edilmiş.

DURUMA VAZİYET ETMEK ZORUNDAYIZ

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na göre Bakanlar, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ile hukuki ve mali konularda Başbakana ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne karşı sorumludurlar. TBMM bu duruma vaziyet etmek zorundadır. İhalelerde rekabet şartlarının oluşmasını engelleyenlerden ve adrese ihale teslim etmek için Kanuna karşı hile yapanlardan hesap sormak zorundadır.

CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak’ın konuşmasının ham metni için: CHP Faik Öztrak_Gensoru_Konuşma_Ham metin