ANKARA – CHP’nin ekonomi raporuna göre son 12 ayda kaynağı belirsiz para girişlerinin izlendiği net hata ve noksan kaleminden Türkiye’ye giren para 12,7 milyar dolara ulaşarak tüm Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. Raporda, resmi finansman hesaplarından para girişinin durduğu bir dönemde kaynağı belirli olmayan para girişindeki rekorların “manidar(!)” olduğu ifade edildi.

CHP Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcılığı’nın Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak’ın koordinasyonunda hazırladığı 92. Ekonomik Görünüm Raporu’nda 2014 Mart ayı ödemeler dengesi verileri ve kurdaki gelişmeler değerlendirildi.

-CARİ AÇIKTAKİ DÜZELMENİN YÜZDE 58’İ ALTINDAN

Raporda, Mart ayına cari işlemler açığının 3,2 milyar dolar gelmesiyle, yılın ilk üç ayında cari açığın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,8 gerileyerek 11,5 milyar dolara indiği ifade edildi. Cari açıktaki gerilemeye en önemli katkının net altın ticaretinden geldiğinin kaydedildiği raporda, “Nitekim yılın ilk üç ayında ‘parasal olmayan net altın ticareti hariç’ cari açık 11,5 milyar dolardan 13,1 milyar dolara çıkıyor; önceki yılın ilk üç ayına göre cari açıktaki düzelme 5,1 milyar dolardan 2,1 milyar dolara iniyor. Bir başka ifadeyle 5,1 milyar dolarlık düzelmenin 3 milyar doları altın ticaretinden geliyor. Dolayısıyla bu yılın ilk üç ayında cari açıktaki her 100 dolarlık düzelmenin 58 doları altın ticaretinden kaynaklanıyor” denildi.

-ALTIN İHRACATINDAKİ ARTIŞIN NEDENİ BELİRSİZ

Raporda, İran’a doğal gaz karşılığı altın ödenmesi nedeniyle 2012’de zirveye çıkan, 2013’ün ilk aylarından itibaren de gerilemeye ve normalleşmeye başlayan altın ihracatının, Şubat’tan itibaren yeniden artmaya başladığı belirtildi. CHP’nin raporuna göre son iki ayda altın ihracatı İran’dan İsviçre’ye kayıyor, artışın nedeni ise belirsiz.

-CARİ AÇIĞIN FİNANSMANI BOZULUYOR

Cari açıkta görülen gerilemeye rağmen cari açığın finansmanında ciddi sıkıntılar yaşandığının belirtildiği rapora göre Mart ayında 3,2 milyar dolarlık cari açığa karşın finans hesabından Türkiye’ye gelen net para 64 milyon dolarda kaldı. Yılın ilk üç ayında ise finans hesabında 39 milyon dolarlık para çıkışı görülüyor. Oysa geçtiğimiz yılın ilk üç ayında bu kanaldan Türkiye’ye 27,9 milyar dolar para gelmişti.  Diğer taraftan, yabancıların portföy yatırımlarından çıkışının Mart ayında da sürdüğü görülüyor. Mart ayında “yabancılara ait portföy” hesabından 523 milyon dolarlık çıkış oldu. Geçtiğimiz yılın ilk üç ayında 7,3 milyar dolar para girişi görülen “yabancılara ait portföy hesabından bu yılın ilk üç ayında toplam çıkış 2,2 milyar dolara ulaştı. Rakamlar cari açığın finansmanında önemli bir bozulmaya işaret ediyor.

-KAYNAĞI BELİRSİZ PARADA CUMHURİYET TARİHİNİN REKORU

Ödemeler dengesinin finansmanında asıl dikkat çekici gelişme ise kaynağı belirli olmayan para hareketlerinin izlendiği “net hata noksan” kaleminde görüldü. Raporda, Mart’ta Türkiye’ye 2,4 milyar dolar kaynağı belirli olmayan para girişi olduğu; ülkeye ilk üç ayda aynı yolla gelen paranın 6,6 milyar dolara ulaştığı belirtilerek, “Mevcut ödemeler dengesi serisinde, yılın ilk üç aylık dönemleri itibariyle, bu bir rekor. Yine son 12 ayda Türkiye’ye kaynağı belirli olmayan para girişi 12,7 milyar dolara ulaştı. Bu da tüm Cumhuriyet tarihinin rekoru. Resmi finansman hesaplarından para girişinin durduğu bir dönemde kaynağı belirli olmayan para girişindeki rekorlar, oldukça manidar!” denildi.

-5 MİLYAR DOLARLIK REZERV ERİDİ

Rapora göre cari açık rakamları, yılın ilk üç ayında her 100 dolarlık cari açığın 58 dolarının kaynağı belirli olmayan para girişiyle finanse edildiğini gösteriyor. Geriye kalan 42 dolar da Merkez Bankası kasasındaki rezervler eritilerek kapatılmış. Yılın ilk üç ayında 4,9 milyar dolarlık rezerv satılmış.

Raporun Tam Metnine Ulaşmak İçin: RAPOR_No_92